بسیاری از مردم تنها زمانی که احساس بیماری می کنند به سراغ قرص زینک یا روی میروند، غافل از اینکه زینک بسیاری از عملکردهای بدن ضروری است. زینک یکی از فراوانترین مواد معدنی در بدن است که تقریباً در تمامی ابعاد سلامتی نقش دارد. به عنوان مثال، به عنوان یک کوفاکتور برای بیش از ۳۰۰ آنزیم مختلف مورد نیاز است، به این معنی که بدن برای عملکرد مناسب به آن نیاز دارد.
بسیاری از تحقیقات نشان میدهد که این ماده معدنی عملکرد سیستم ایمنی را تقویت، سطح قند خون را تثبیت و از سلامت پوست، چشمها و قلب حمایت میکند. در این مقاله به بررسی جامع فواید قرص زینک، توصیههای دوز مجاز مصرفی به همراه خطرات و عوارض جانبی احتمالی میپردازیم.
قرص زینک چیست؟
قرص زینک یک مکمل غذایی حاوی عنصر روی است که در بسیاری از عملکردهای بدن از جمله تقویت سیستم ایمنی، سلامت پوست و رشد و نمو کودکان نقش دارد.
فواید قرص زینک کدامند؟
روی برای بسیاری از جنبههای سلامتی حیاتیست و با فواید مختلفی همراه است. از مهمترین فواید قرص زینک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کمبود روی را برطرف میکند
مکمل روی اغلب برای کمک به درمان و پیشگیری از کمبود روی استفاده میشوند. اگرچه کمبود زینک غیرمعمول است، اما یک ماده مغذی ضروری در نظر گرفته می شود، به این معنی که بدن به تنهایی قادر به تولید آن نیست. افرادی که رژیم های غذایی محدود، اختلال در جذب مواد مغذی، یا برخی از شرایط سلامتی دارند، ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به کمبود زینک باشند.
مطالعات منابع معتبر دریافته اند که مصرف مکمل های روی به طور موثر سطح روی را در خون افزایش میدهند.
خوشبختانه، اکثر موارد کمبود روی به راحتی با مکمل ها و اصلاحات رژیم غذایی، اصلاح و منجر به بهبود سریع علائم ناشی از کمبود میشود. به عنوان مثال، اسهال ممکن است تنها در عرض ۲۴ ساعت بهبود یابد، در حالی که ضایعات پوستی معمولاً طی ۱ تا ۲ هفته پس از شروع مصرف مکمل ها بهبود می یابند.
عملکرد سیستم ایمنی را تقویت میکند
بسیاری از داروهای بدون نسخه (OTC) و داروهای طبیعی دارای روی هستند که موجب تقویت عملکرد سیستم ایمنی و مبارزه با التهاب میشوند. بنابراین، اگر در با ظاهر شدن اولین علائم عفونت از آنها استفاده شود، به طور بالقوه میتواند به درمان انواع خاصی از عفونت کمک کند.
یک بررسی منابع معتبر از ۷ مطالعه نشان داد که قرصهای روی حاوی ۸۰ تا ۹۲ میلیگرم روی ممکن است طول مدت سرماخوردگی را تا ۳۳ درصد کاهش دهند.
قرص زینک همچنین میتواند به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کرده، التهاب را کاهش دهد و بدن را در برابر بیماریهای مزمن مانند بیماری قلبی، سرطان و دیابت محافظت و حتی مدت زمان برخی از عفونتهای دستگاه تنفسی را کوتاه کند.
تئوری پشت قرص زینک به عنوان یک درمان سرماخوردگی این است که ممکن است تکثیر ویروس سرماخوردگی را مختل کند، درست مشابه نحوه عملکرد یک داروی ضد ویروسی.
قند خون را کنترل میکند
زینک به دلیل نقشی که در مدیریت قند خون و ترشح انسولین دارد به خوبی شناخته شده است. انسولین هورمونی است که وظیفه انتقال قند از جریان خون به بافتها را بر عهده دارد. برخی تحقیقات نشان میدهند که روی ممکن است به ثابت نگه داشتن سطح قند خون و بهبود حساسیت بدن به انسولین کمک کند.
یک بررسی گزارش داد که سطوح پایین روی میتواند با اختلال در سطح قند خون و دیابت نوع ۲ مرتبط باشد. تحقیقات دیگر نشان داد که روی میتواند به کاهش مقاومت به انسولین کمک کرده و توانایی بدن را برای استفاده موثر از انسولین برای حفظ سطح قند خون طبیعی بهبود بخشد.
جوش و آکنه را بهبود میبخشد
مکملهای زینک اغلب برای ارتقای سلامت پوست و درمان بیماریهای رایج پوستی مانند آکنه استفاده میشوند. ثابت شده است که نوعی زینک به نام زینک سولفات برای کاهش علائم آکنه خفیف تا متوسط مفید است.
طبق یک بررسی، نه تنها افراد مبتلا به آکنه در مقایسه با افرادی که آکنه ندارند، سطح زینک کمتری در خونشان است، بلکه مکملهای آن نیز میتوانند میزان متوسط برآمدگیهای التهابی ناشی از این بیماری را کاهش دهند.
مکمل روی نیز اغلب بر سایر روشهای درمانی ترجیح داده میشوند، زیرا ارزان، مؤثر و با عوارض جانبی بسیار کمتری همراه هستند.
موجب افزایش سلامت قلب میشود
بیماری قلبی یک خطر جدی برای سلامتی است که تقریباً ۳۳٪ از مرگ و میرها را در سرتاسر جهان تشکیل میدهد. برخی تحقیقات نشان میدهد که مصرف روی ممکن است چندین عامل خطر بیماری قلبی را بهبود بخشد. حتی ممکن است سطح تری گلیسیرید و کلسترول را نیز کاهش دهد.
در یک بررسی از 24 مطالعه نشان داده شد که مکملهای روی باعث کاهش سطح کلسترول تام و LDL (بد) و تری گلیسیرید خون و تا حدودی درمان چربی خون میشود. به این ترتیب، آنها به طور بالقوه می توانند به پیشگیری از بیماری قلبی کمک کنند.
تجزیه و تحلیل دیگری که منبع معتبر ۹ مطالعه بود نشان داد که مکملهای روی میتوانند سطح فشار خون سیستولیک را که بالاترین میزان فشار خون است، کاهش دهند.
با این حال، تحقیقات در مورد اثرات مکمل ها بر فشار خون محدود است. علاوه بر این، برخی از مطالعات نشان میدهد که سطوح پایین زینک ممکن است با خطر بالاتر بیماری عروق کرونر قلب مرتبط باشد، اگرچه یافته ها قطعی نیستند. بنابراین، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
از چشم محافظت میکند
دژنراسیون ماکولا یک بیماری شایع چشم و یکی از دلایل اصلی از دست دادن بینایی در سراسر جهان است. مکمل روی اغلب برای کند کردن پیشرفت دژنراسیون ماکولا وابسته به سن (AMD) و کمک به محافظت در برابر از دست دادن بینایی و کوری استفاده میشوند.
یک مطالعه در سال 2014 بر روی 72 فرد مبتلا به AMD نشان داد که مصرف روزانه 50 میلی گرم زینک سولفات به مدت 3 ماه، پیشرفت این بیماری را کند کرد.
بررسیهای دیگر به طور مشابه مکملهای روی را برای کاهش سرعت پیشرفت AMD توصیه و ادعا کرد که ممکن است جریان مواد مغذی را در شبکیه برای محافظت در برابر بیماری بهبود بخشد.
به کاهش وزن کمک میکند
هرچند مکمل روی به طور مستقیم موجب کاهش وزن نمیشود، اما از طرق زیر میتواند بر روی کاهش وزن تاثیر بگذارد:
تنظیم اشتها: زینک می تواند به تنظیم هورمون هایی که اشتها را کنترل می کنند کمک کند، که می تواند منجر به کاهش مصرف کالری و در نتیجه کاهش وزن شود.
افزایش متابولیسم: زینک نقش مهمی در متابولیسم بدن ایفا می کند و به تبدیل غذا به انرژی کمک می کند. سطوح بالاتر زینک می تواند موجب افزایش متابولیسم و سوزاندن کالری بیشتر شود.
بهبود عملکرد ورزشی: زینک برای عملکرد عضلانی و ریکاوری مهم است. سطوح بالاتر زینک می تواند به شما کمک کند تا در حین ورزش سخت تر کار کنید و کالری بیشتری بسوزانید.
کاهش التهاب: التهاب مزمن یکی از عوامل افزایش وزن است. زینک دارای خواص ضد التهابی است که میتواند به کاهش التهاب و در نتیجه کاهش وزن کمک کند.
با این حال، در نظر داشته باشید که زینک یک قرص جادویی برای کاهش وزن نیست. برای کاهش وزن پایدار، باید یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید و به طور منظم ورزش کنید.
انواع قرص زینک کدامند؟
هنگام انتخاب قرص زینک، احتمالاً متوجه خواهید شد که انواع مختلفی از آن موجود است. این اشکال مختلف به روش های متفاوتی بر سلامت شما تأثیر می گذارد. در ادامه چند نوع قرص زینک برای شما معرفی شده است:
زینک گلوکونات: به عنوان یکی از رایجترین اشکال OTC، گلوکونات روی اغلب در داروهای سرماخوردگی مانند قرصها و اسپریهای بینی استفاده میشود.
استات روی: مانند زینک گلوکونات، استات روی نیز برای کاهش علائم و تسریع بهبودی استفاده شده و اغلب به آبنباتهای سرد اضافه می شود.
زینک سولفات: زینک سولفات یا سولفات روی علاوه بر کمک به جلوگیری از کمبود روی، شدت آکنه را کاهش میدهد.
پیکولینات روی: طبق یک مطالعه قدیمی تر، بدن ممکن است این شکل را بهتر از سایر انواع روی، از جمله گلوکونات روی و سیترات روی، جذب کند.
اوروات روی: این شکل به ترکیبی به نام اسید اوروتیک متصل میشود و یکی از رایج ترین انواع مکمل های روی در بازار است.
سیترات روی: یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نشان داد که این نوع مکمل به خوبی گلوکونات روی جذب می شود اما طعم تلخ و جذاب تری دارد.
از آنجایی که زینک گلوکونات یکی از رایجترین و مقرونبهصرفهترین شکلهای موجود است، میتواند گزینه خوبی برای افزایش میزان مصرف بدون ضرر کردن باشد. اگر بتوانید کمی بیشتر سرمایه گذاری کنید، پیکولینات روی ممکن است بهتر جذب شود.
بهترین نوع قرص زینک کدام است؟
انواع مختلفی از قرص های زینک با دوزها و فرمولاسیون های مختلف وجود دارد. برخی از عوامل که باید هنگام انتخاب قرص زینک در نظر بگیرید عبارتند از:
نوع روی: رایج ترین نوع روی، زینک گلوکونات است، اما انواع دیگری مثل سیترات روی و استات روی نیز وجود دارند.
دوز: RDA در صورتی که بزرگسال هستید، قرصی که مصرف میکنید باید حاوی ۸ میلی گرم روی برای زنان و ۱۱ میلی گرم روی برایمردان باشد. با این حال، برخی از افراد ممکن است به دوزهای بیشتری به دلیل شرایط پزشکی خاص نیاز داشته باشند.
برند: برندهای زیادی از قرص های زینک در بازار وجود دارد که در اینجا چند نمونه از قرص های زینک با کیفیت بالا آورده شده است:
Solgar Zinc Glycinate 15 mg :این قرص حاوی ۱۵ میلی گرم گلوکونات روی است.
Nature Made Zinc 30 mg :این قرص حاوی ۳۰ میلی گرم روی سیترات است.
USANA Zinc Chelate 18 mg: این قرص حاوی ۱۸ میلی گرم روی کلات شده با اسیدهای آمینه است.
دوز مناسب مصرف قرص زینک
اینکه چه مقدار روی باید زینک در روز مصرف کنید به رژیم غذایی و نوع مکملی که انتخاب می کنید بستگی دارد، زیرا مکمل ها حاوی مقادیر مختلفی از زینک میباشند. به عنوان مثال، زینک سولفات از ۲۳ درصد عنصر روی تشکیل شده است، بنابراین ۲۲۰ میلی گرم از آن حدود ۵۰ میلی گرم روی فراهم می کند.
به طور کلی مردان روزانه به ۱۱ میلی گرم و زنان به ۸ میلی گرم زینک در روز نیاز دارند. میزان نیاز افراد باردار یا شیرده حدود ۱۱ تا ۱۲ میلی گرم در روز است.
نیاز به روی در دوران کودکی و نوجوانی متفاوت و به شرح زیر است:
نوزادان ۰ تا ۶ ماهه: ۲ میلی گرم در روز
نوزادان ۷ ماهه تا ۳ ساله: ۳ میلی گرم در روز
کودکان ۴ تا ۸ ساله: ۵ میلی گرم در روز
کودکان ۹ تا ۱۳ ساله: ۸ میلی گرم در روز
دختران نوجوان ۱۴ تا ۱۸ ساله: ۹ میلی گرم در روز
پسران نوجوان ۱۴ تا ۱۸ ساله: ۱۱ میلی گرم در روز
البته به منظور رفع آکنه، عفونتهای تنفسی و درمان اسهال با زینک، ممکن است دوزهای بالاتر روی استفاده شود. با این حال، به دلیل عوارض جانبی بالقوه مرتبط با مصرف بیش از حد روی، بهتر است از ۴۰ میلی گرم در روز تجاوز نکنید مگر اینکه تحت راهنمایی و نظارت پزشکی باشید.
عوارض جانبی مصرف قرص زینک
اگر مصرف قرص زینک طبق دستورالعمل استفاده شود، میتواند یک راه ایمن و موثر برای دریافت زینک مورد نیاز بدن و بهبود سلامتی باشد. با این حال، عوارض جانبی نیز وجود دارد که باید آنها را نیز در نظر گرفت:
مکملهای روی معمولاً به خوبی هضم میشوند، اگرچه در برخی افراد با عوارض جانبی نامطلوب مانند تهوع، استفراغ، اسهال و درد معده همراه هستند. به علاوه، بیش از ۴۰ میلی گرم در روز عنصر روی می تواند علائمی شبیه آنفولانزا مانند تب، سرفه، سردرد و خستگی ایجاد کند.
روی همچنین میتواند توانایی بدن شما برای جذب مس را مختل کند و منجر به کمبود این ماده معدنی کلیدی در طول زمان شود.
برای کاهش خطر عوارض جانبی، به دوز توصیه شده پایبند باشید و از تجاوز بالای ۴۰ میلی گرم در روز خودداری کنید، مگر اینکه تحت نظارت پزشکی باشید.
اگر پس از مصرف مکمل روی، عوارض جانبی منفی را تجربه کردید، دوز مصرفی خود را کاهش دهید. در صورت تداوم علائم، با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.
تداخل دارویی با قرص زینک
زینک ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد. به همین دلیل بهتر است قبل از مصرف قرص زینک با پزشک یا داروساز خود در مورد تمام داروهایی که مصرف میکنید از جمله داروهای تجویزی، بدون نسخه و مکمل های گیاهی صحبت کنید.
برخی از داروهایی که ممکن است با روی تداخل داشته باشند عبارتند از:
آنتی بیوتیک ها: برخی آنتی بیوتیکها، مانند تتراسایکلین و سیپروفلوکساسین، میتوانند جذب روی را از بدن کاهش دهند. اگر در حال مصرف این آنتی بیوتیکها هستید، باید حداقل دو ساعت قبل یا بعد از مصرف آنها قرص زینک مصرف کنید.
داروهای فشار خون: برخی از داروهای فشار خون، مانند دیورتیک ها و مهارکننده هایACE ، می توانند سطح روی را در بدن کاهش دهند. اگر در حال مصرف این داروها هستید، پزشک شما باید در جریان باشد.
داروهای سیستم ایمنی: داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب می کنند، مانند استروئیدها و داروهای شیمی درمانی، میتوانند جذب روی را از بدن کاهش دهند. اگر در حال مصرف این داروها هستید، پزشک باید میزان روی بدن شما را کنترل کند.
سوالات متداول قرص زینک:
۱– بهترین زمان مصرف قرص زینک برای خانمها چه زمانی است؟
بهترین زمان مصرف قرص زینک برای خانم ها، یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا و با معده خالی است. دلیل آن هم این است که جذب روی زمانی که با غذا مصرف شود، به خصوص غذاهای حاوی کلسیم یا فیتات، میتواند کاهش یابد.
۲– آیا مصرف زینک در بارداری مجاز است؟
بله، مصرف زینک در دوران بارداری مجاز است و حتی توصیه می شود. روی یک ماده مغذی ضروری است که برای رشد و نمو جنین حیاتی است.
۳– فرق زینک با زینک پلاس چیست؟
تفاوت اصلی بین زینک و زینک پلاس این است که زینک پلاس حاوی مواد مغذی اضافی علاوه بر روی است. این مواد مغذی اضافی ممکن است ویتامینها، مواد معدنی یا گیاهان دارویی باشند.
۴– قرص یونی زینک چیست؟
قرص یونی زینک یک مکمل غذایی حاوی روی و ویتامین های گروه B و ویتامین C است که برای رفع جوش، رشد ناخنها و تقویت موها تجویز میشود.
آنچه از مقاله قرص زینک آموختیم:
زینک یک ماده معدنی ضروری است که نقش کلیدی در جنبه های مختلف سلامتی شما ایفا میکند. مصرف روزانه ۱۵ تا ۳۰ میلی گرم قرص زینک باعث بهبود ایمنی، سطح قند خون و سلامت چشم، قلب و پوست میشود. با این حال، مصرف بیش از ۴۰ میلیگرم زینک در روز ممکن است باعث مشکلات گوارشی و علائم مشابه آنفولانزا، کاهش جذب مس و کاهش اثر بخشی آنتی بیوتیکهای خاص شود. بنابراین پیش از مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.
منابع :
www.healthline.com
www.webmd.com
www.medicalnewstoday.com