لوپوس یک بیماری مزمن است که می‌تواند باعث التهاب و درد در هر قسمت از بدن شود. لوپوس یک بیماری خود ایمنی است که در آن بدن به جای بافت بیمار به بافت‌های سالم حمله می‌کند. تحقیقات اخیر درمورد لوپوس و تغذیه مطالب زیادی منتشر کرده‌اند. قابل توجه است که لوپوس اغلب بافت‌های پوست، مفاصل و اندام‌های داخلی، مانند کلیه و قلب را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد. ما در این مقاله به معرفی این بیماری، علائم، عوارض، عوامل ابتلا به آن، غذاهای مفید و مضر، روش‌های تشخیص و درمان لوپوس خواهیم پرداخت.

لوپوس چیست؟

لوپوس نوعی بیماری است و زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به بافت‌ها و اندام‌های خود حمله می‌کند (بیماری خودایمنی). التهاب ناشی از لوپوس می‌تواند بر بسیاری از سیستم‌های مختلف بدن، از جمله مفاصل، پوست، کلیه‌ها، سلول‌های خونی، مغز، قلب و ریه‌ها تأثیر بگذارد. تشخیص لوپوس می‌تواند دشوار باشد، زیرا علائم و نشانه‌های آن اغلب شبیه علائم بیماری‌های دیگر است. مشخص‌ترین علامت لوپوس  بثورات صورت شبیه بال‌های پروانه است که روی هر دو گونه باز می‌شود. برخی از افراد به‌طور ژنتیکی مستعد ابتلا به لوپوس متولد می‌شوند که ممکن است توسط عفونت‌ها، برخی داروها یا حتی نور خورشید تحریک و ایجاد شود. با وجود این‌که هیچ درمانی برای لوپوس وجود ندارد، درمان‌ها می‌توانند به کنترل علائم کمک کنند.

چگونه یک فرد به لوپوس مبتلا می‌شود؟

عفونت‌ها، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، مواد مخدر و استرس در ابتلای برخی افراد به لوپوس نقش دارند. اما استعداد ژنتیکی به تنهایی به معنی قطعیت ابتلا به لوپوس نخواهد بود.

انواع لوپوس کدامند؟

چهار نوع اصلی لوپوس وجود دارد:

لوپوس اریتماتوی سیستمیک

لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)، شایع‌ترین شکل لوپوس است. لوپوس اریتماتوز سیستمیک بر بسیاری از اندام‌ها، به‌ویژه پوست، مفاصل و کلیه‌ها تأثیر می‌گذارد. لوپوس پوست بر سه نوع است:

لوپوس حاد جلدی

لوپوس اریتماتوی پوستی مزمن یا لوپوس اریتماتوی دیسکوئید (DLE)

لوپوس اریتماتوی پوستی تحت حاد

گاهی اوقات بیوپسی پوست برای تشخیص این نوع لوپوس ضروری است، زیرا هر کدام ضایعات و الگوهای مشخصه خود را دارند.

 

لوپوس اریتماتوی پوستی مزمن

علامت اصلی لوپوس اریتماتوز پوستی مزمن یا DLE، بثورات پوستی است که می‌تواند اسکارهای بزرگی بر جای بگذارد. ظاهر شدن این بیماری معمولاً روی صورت، گردن و پوست سر خواهد بود، اما ممکن است روی گوش‌ها یا داخل آن‌ها و در موارد کمتری روی بالاتنه فرد نیز ایجاد شود. این نواحی پوسته‌دار به آرامی در لبه‌ها منبسط شده و سپس بهبود می‌یابند. بعد از آن، پوست تغییر رنگ داده و جای زخم فرورفته باقی می‌ماند. DLE روی پوست سر می‌تواند باعث ریزش موی دائمی شود. این نوع لوپوس بیشتر در افراد سیگاری و آمریکایی‌های آفریقایی تبار دیده می‌شود.

 

لوپوس اریتماتوز ناشی از دارو

این نوع لوپوس متفاوت از SLE است و در اثر مصرف برخی داروهای تجویزی ایجاد می‌شود. تظاهر لوپوس ناشی از دارو مانند SLE است که شامل مفاصل و التهاب اطراف ریه می‌شود. داروهایی که بیشتر با لوپوس ناشی از دارو مرتبط هستند، عبارتند از:

هیدرالازین: (به ندرت) برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شود.

پروکائین آمید: (به ندرت) برای درمان ریتم نامنظم قلب استفاده می‌شود.

ایزونیازید: برای درمان سل استفاده می‌شود.

مینوسیکلین: برای درمان آکنه استفاده می‌شود.

Anti-TNF: برای درمان آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک و اسپوندیلوآرتروپاتی استفاده می‌شود.

لوپوس اریتماتوز نوزادان

لوپوس نوزادی یک بیماری نادر است که نوزادان زنان دارای آنتی بادی ضد رو و ضد لا را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این آنتی بادی‌های مادر بر روی سیستم هدایت قلب جنین اثر می‌‎گذارد. در هنگام تولد، نوزاد ممکن است بثورات پوستی، مشکلات کبدی یا تعداد سلول‌های خون پایین داشته باشد. در هر صورت، به هیچ وجه نباید لوپوس و تغذیه نوزادان و کودکان نادیده گرفته شود.

علائم لوپوس کدام است؟

اغلب افراد مبتلا به لوپوس، به دلیل از دست دادن اشتها، عادات غذایی ناسالم یا کاهش انرژی و تحرک، کاهش یا افزایش وزن را تجربه می‌کنند. در صورت بروز این علائم باید با پزشک صحبت شود. بنابراین توجه به لوپوس و تغذیه بسیار مهم است. باید توجه داشت که هیچ دو مورد لوپوس دقیقاً شبیه هم نیستند. علائم و نشانه‌ها ممکن است به‌طور ناگهانی یا به آهستگی ایجاد شوند، ممکن است خفیف یا شدید و موقت یا دائمی باشند. اکثر افراد مبتلا به لوپوس بیماری خفیفی دارند که با دوره‌هایی به نام شعله‌ور شدن مشخص می‌شود. زمانی که علائم و نشانه‌ها برای مدتی بدتر می‌شوند، سپس بهبود می‌یابند یا حتی برای مدتی کاملاً ناپدید می‌شوند. علائم و نشانه‌های لوپوس که تجربه می‌کنید، بستگی به این دارد که کدام سیستم بدن تحت تأثیر این بیماری قرار گرفته است. شایع‌ترین علائم و نشانه‌های این بیماری، عبارتند از:

بثورات قرمز و پروانه‌ای شکل روی بینی و گونه‌ها یا سایر نقاط بدن

خستگی

تب

درد مفاصل، سفتی و تورم

ریزش مو

ضایعات پوستی که با قرار گرفتن در معرض نور خورشید ظاهر یا بدتر می‌شوند.

انگشتان دست و پا که هنگام قرار گرفتن در معرض سرما یا در دوره‌های استرس‌زا سفید یا آبی می‌شوند.

تنگی نفس

درد قفسه سینه

خشکی چشم

سردرد، گیجی و از دست دادن حافظه

لکه‌های قرمز برجسته روی پوست

حسایست به نور

زخم در دهان یا بینی

التهاب در پوشش داخلی قلب یا ریه

تشنج یا سایر مشکلات عصبی

پروتئین بیش از حد در ادرار

تعداد کم سلول‌های خونی

وجود آنتی بادی‌های خاص در خون (نتایج یک آزمایش خون به نام آزمایش ANA نشان می‌دهد ممکن است فرد آنتی بادی‌های “ضدهسته‌ای” زیادی داشته باشد).

عوامل ابتلا به لوپوس چیست؟

لوپوس به عنوان یک بیماری خودایمنی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به بافت‌های سالم حمله می‌کند. این احتمال وجود دارد که لوپوس ناشی از ترکیب ژنتیک و محیط باشد. به‌نظر می‌رسد افرادی که دارای استعداد ارثی لوپوس هستند، ممکن است در تماس با محرک‌های محیطی مرتبط به این بیماری مبتلا شوند. با این حال، علت لوپوس در بیشتر موارد ناشناخته است. برخی از محرک‌های بالقوه عبارتند از:

نور خورشید: قرار گرفتن در معرض نور خورشید ممکن است باعث ایجاد ضایعات پوستی لوپوس یا ایجاد پاسخ داخلی در افراد مستعد شود.

عفونت: ابتلا به عفونت می‌تواند باعث شروع لوپوس یا عود در برخی افراد شود.

داروها: لوپوس می‌تواند توسط انواع خاصی از داروهای فشار خون، داروهای ضدتشنج و آنتی بیوتیک‌ها تحریک شود. افرادی که مبتلا به لوپوس ناشی از دارو هستند، معمولا با قطع مصرف دارو بهتر می‌شوند. به ندرت، علائم ممکن است حتی پس از قطع دارو ادامه یابد.

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به لوپوس را افزایش دهند، عبارتند از:

جنسیت: لوپوس در زنان شایع‌تر است.

سن: اگرچه لوپوس افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما اغلب در سنین ۱۵ تا ۴۵ سالگی تشخیص داده می‌شود.

نژاد: لوپوس در آمریکایی‌های آفریقایی تبار، اسپانیایی تبار‌ها و آسیایی  آمریکایی‌ها شایع‌تر است.

شش مکان در بدن که لوپوس می‌تواند بر آن‌ها تأثیر بگذارد

در سراسر ایالات متحده، نزدیک به ۱.۵ میلیون نفر مبتلا به لوپوس هستند. اگرچه بروز لوپوس از دهه ۱۹۷۰ سه برابر شده است، اما دانشمندان و محققان پزشکی هنوز نمی‌دانند چه چیزی باعث این بیماری می‌شود. لوپوس اشکال مختلفی دارد، اما شایع‌ترین نوع آن لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) است. سیستم ایمنی بدن در این بیماری نمی‌تواند تفاوت بین مهاجمان خارجی و بافت‌های سالم بدن را تشخیص دهد و بنابراین به‌طور نامناسبی به بافت‌های سالم حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد. نتیجه آن، التهاب و درد در قسمت‌های مختلف بدن است. علائم و نتایج این بیماری خودایمنی می‌تواند بسیار متفاوت باشد، از مشکلات خفیف مفصلی و پوستی گرفته تا شرایط تهدید کننده زندگی که بر قلب، کلیه‌ها و یا سیستم عصبی تاثیر می‌گذارد. اگر لوپوس به موقع تشخیص داده نشده و به درستی درمان نشود، ممکن است آسیب اندام‌های داخلی رخ دهد.

بسیاری از افراد مبتلا به لوپوس فعال به‌طور کلی احساس تب، کاهش وزن و خستگی را تجربه می‌کنند. به همین جهت آگاهی از نوع لوپوس و ارتباط آن با تغذیه فرد نقش مهمی در بهبود روند بیماری دارد. علاوه بر این، زمانی که سیستم ایمنی بدن به اندام یا ناحیه خاصی در بدن حمله می‌کند، دچار مشکلات خاصی می‌شوند. این مناطق عبارتند از:

پوست: برخی از بیماران مبتلا به لوپوس، بثورات قرمز روی گونه‌ها و پل بینی خود دارند. سایر مشکلات پوستی شامل بثورات بزرگ قرمز و دایره‌ای شکل است که می‌تواند باعث ایجاد زخم شود. بثورات پوستی معمولاً با نور خورشید تشدید می‌شوند.

مفاصل: آرتریت در افراد مبتلا به لوپوس بسیار شایع است. این مشکل می‌تواند فقط چند روز طول بکشد یا دائمی باشد.

کلیه‌ها: درگیری کلیه در افراد مبتلا به لوپوس به‌طور بالقوه تهدید کننده زندگی است. اولین نشانه‌های بیماری کلیوی از آزمایش ادرار آشکار می‌شوند. زمانی که بیماران لوپوس دچار بیماری آرتریت، بثورات، تب و کاهش وزن می‌شوند، باید حتما به پزشک مراجعه کنند.

خون: افراد مبتلا به لوپوس ممکن است کاهش خطرناکی در تعداد گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید یا پلاکت‌ها داشته باشند. در بسیاری از مواقع، هنگامی که خون درگیر است، هیچ علامتی وجود ندارد، اما برخی از سرنخ‌های بیماری می‌تواند خستگی، عفونت‌های جدی یا کبودی نامتعارف باشد.

مغز: درگیری با مغز نادر است، اما می‌تواند باعث گیجی، افسردگی، تشنج و به ندرت سکته شود.

قلب و ریه‌ها: لوپوس می‌تواند باعث التهاب بافت‌هایی شود که قلب و ریه‌ها را احاطه می‌کنند. بیماران ممکن است دچار درد قفسه سینه، ضربان قلب نامنظم و تجمع مایع در اطراف ریه‌ها و قلب شوند.

از آن‌جایی که لوپوس ممکن است چندین اندام مهم را تحت تاثیر قرار داده و منجر به عوارض جدی شود، یک رویکرد تیمی چند رشته‌ای برای تشخیص به موقع و درمان مناسب ضروری است.

چگونه می‌توان لوپوس را تشخیص داد؟

تشخیص لوپوس دشوار است، زیرا علائم و نشانه‌های آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. علاوه بر این، علائم و نشانه‌های لوپوس ممکن است در طول زمان تغییر کند و با بسیاری از اختلالات دیگر همپوشانی داشته باشد. باید توجه داشت که هیچ آزمایشی نمی‌تواند لوپوس را پیش بینی کند یا به تنهایی تشخیص دهد. اما ترکیبی از آزمایش خون و ادرار، علائم و نشانه‌ها و یافته‌های معاینه فیزیکی از قبیل موارد زیر برای تشخیص این بیماری مفید است.

تست‌های آزمایشگاهی

آزمایش خون و ادرار ممکن است شامل شمارش کامل تعداد گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها باشد. علاوه بر این، در لوپوس میزان هموگلوبین و پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز را نیز اندازه‌گیری می‌کنند. نتایج ممکن است نشان‌دهنده کم‌خونی فرد و کاهش تعداد گلبول‌های سفید یا پلاکت خون باشد.

سرعت رسوب گلبول‌های قرمز

این آزمایش خون میزان ته نشین شدن یک ساعته گلبول‌های قرمز خون را در انتهای لوله تعیین می‌کند. سرعت بالاتر از حد طبیعی ممکن است نشان دهنده یک بیماری سیستمیک مانند لوپوس باشد. نرخ رسوب برای هیچ بیماری یکسان نیست.

ارزیابی کلیه و کبد

آزمایش خون می‌تواند عملکرد کلیه‌ها و کبد را ارزیابی کند. لوپوس می‌تواند این اندام‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.

آزمایش ادرار

بررسی نمونه ادرار ممکن است افزایش سطح پروتئین یا گلبول‌های قرمز خون را در ادرار نشان دهد که در صورت اثرگذاری لوپوس بر کلیه‌های فرد ممکن است رخ دهد.

آزمایش آنتی بادی ضدهسته‌ای (ANA)

با وجود این‌که اکثر افراد مبتلا به لوپوس تست ANA مثبت دارند، اکثر افراد با ANA مثبت الزاما مبتلا به لوپوس نیستند. اگر آزمایش ANA مثبت باشد، پزشک ممکن است آزمایش آنتی بادی اختصاصی‌تری را توصیه کند.

آزمایش‌های تصویربرداری

اگر پزشک مشکوک باشد که لوپوس بر ریه یا قلب فرد تأثیر می‌گذارد، ممکن است انجام موارد زیر را پیشنهاد دهد:

اشعه ایکس قفسه سینه: سایه‌های غیرطبیعی عکس، نشان‌دهنده وجود مایع یا التهاب در ریه‌هاست.

اکوکاردیوگرام: این تست از امواج صوتی برای بررسی مشکلات دریچه‌ها و سایر قسمت‌های قلب استفاده می‌شود.

بیوپسی: لوپوس می‌تواند به طرق مختلف به کلیه‌ها آسیب برساند و بسته به نوع آسیبی که رخ می‌دهد، درمان‌ها می‌تواند متفاوت باشد. در برخی موارد، آزمایش نمونه کوچکی از بافت کلیه برای تعیین بهترین درمان ضروری است. بیوپسی پوست برای تایید تشخیص لوپوس موثر بر پوست انجام می‌شود.

عوارض ابتلا به لوپوس کدامند؟

التهاب ناشی از لوپوس می‌تواند بسیاری از نواحی بدن، از جمله اندام‌های زیر را تحت تاثیر قرار دهد:

کلیه‌ها: نارسایی کلیه یکی از علل اصلی مرگ و میر در میان افراد مبتلا به لوپوس است.

مغز و سیستم عصبی مرکزی: اگر مغز تحت تاثیر لوپوس قرار گرفته باشد، سردرد، سرگیجه، تغییرات رفتاری، مشکلات بینایی و حافظه و حتی سکته مغزی یا تشنج تجربه می‌شود.

خون و رگ‌های خونی: کاهش تعداد گلبول‌های قرمز سالم (کم خونی)، التهاب رگ‌های خونی و افزایش خطر خونریزی یا لخته شدن خون از عوارض لوپوس است.

ریه: ایجاد التهاب در پوشش حفره قفسه سینه، تنفس دردناک، خون‌ریزی در ریه‌ها و ذات‌الریه از عوارض لوپوس هستند.

قلب: التهاب عضله قلب، شریان‌ها یا غشای قلب، ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و حملات قلبی.

عفونت: افراد مبتلا به لوپوس در برابر عفونت آسیب‌پذیرتر هستند، زیرا هم این بیماری و هم درمان‌های آن می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند.

سرطان ابتلا به لوپوس خطر ابتلا به سرطان را اندکی افزایش می‌دهد.

مرگ بافت استخوانی: این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که خون‌رسانی به استخوان کاهش یافته و اغلب منجر به شکستگی‌های کوچک در استخوان و فروپاشی استخوان می‌شود.

عوارض بارداری: زنان مبتلا به لوپوس بیشتر در معرض خطر سقط جنین، ابتلا به به فشار خون بالا در دوران بارداری و زایمان زودرس هستند. به همین دلیل لازم است از نقش لوپوس و تغذیه در دوران بارداری آگاهی یابند.

غذاهای مفید برای درمان لوپوس

یکی از مهم‌ترین موضوعات در مورد لوپوس و تغذیه، مساله مصرف غذاهای سرشار از کلسیم و ویتامین D است. این عناصر برای حفظ سلامت استخوان‌ها در این بیماری مهم هستند و حتما باید در رژیم غذایی بیمار وجود داشته باشند. بهترین انتخاب‌ها در این مورد عبارتند از:

شیر بدون چربی یا کم‌چرب

ماست کم‌چرب و کم‌سدیم

پنیر کم‌چرب

شیر بدون لاکتوز

شیرسویا

شیربادام

آبمیوه‌های غنی شده با کلسیم و ویتامین D

سبزیجات سبز تیره

مکمل کلسیم با تجویز پزشک

برخی از داروهای لوپوس مانند لوپوس متوترکسات (روماترکس) این است که در روند پردازش اسید فولیک توسط بدن اختلال ایجاد می‌کند. این بدان معناست که ممکن است لازم باشد مقدار بیشتری از این دارو توسط رژیم غذایی دریافت شود. اسید فولیک در موادغذایی زیر موجود است:

سبزیجات سبز برگ

میوه‌ها

نان و غلات غنی شده

مکمل اسید فولیک (در این مورد با پزشک مشورت شود)

گاهی ممکن است لوپوس باعث ایجاد ناراحتی‌های معده و حالت تهوع در فرد شود. ترفندهای رژیمی زیر می‌تواند به فرد برای مقابله با حالت تهوع و ناراحتی معده کمک کند:

برای شروع بهتر است از غذاهای چرب، تند و اسیدی پرهیز شود.

مصرف وعده‌های غذایی کوچک و مکرر، شامل غذاهای سریع الهضم مانند غلات خشک، نان‌ها، کراکرها و چوب شور

اگر داروهای ضدالتهابی کورتیکواستروئیدی یا غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن (Motrin) یا ناپروکسن (Naprosyn، Aleve) باعث ناراحتی و سوزش معده شوند، مصرف آن‌ها همراه با غذا ممکن است کمک‌کننده باشد.

برخی از داروهای لوپوس مانند کورتیکواستروئیدها می‌توانند فشار خون بیمار را افزایش دهند. مصرف غذاهای کم نمک به کاهش احتباس مایعات در بدن و کاهش فشار خون کمک می‌کند. علاوه بر این، لوپوس ممکن است با کاهش وزن یا افزایش وزن بیش از حد نیز همراه باشد. کاهش وزن و کم اشتهایی ممکن است ناشی از خود بیماری یا داروهایی باشد که باعث ناراحتی معده یا زخم دهان می‌شوند. افزایش وزن می‌تواند نتیجه کم تحرکی یا مصرف کورتیکواستروئیدهای مورد استفاده برای کنترل بیماری باشد.

لازم به ذکر است که افراد مبتلا به لوپوس در مقایسه با افراد عادی در معرض خطر بیشتری برای بیماری قلبی هستند. داشتن یک رژیم غذایی کم سدیم و سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ یا روغن ماهی، ممکن است برخی از عوامل خطر بیماری قلبی مانند تری گلیسیرید بالا و فشار خون را بهبود بخشد. غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا ۳، عبارتند از:

ماهی سالمون

ساردین

ماهی خال مخالی

ماهی تن

ماهی قزل آلا

گردو

روغن کانولا، روغن گردو و روغن بذر کتان

لوپوس و تغذیه مضر

غذاهایی که می‌توانند باعث التهاب شوند، برای بیماران مبتلا به لوپوس مضر قلمداد می‌شوند. شایان ذکر است که درمورد لوپوس و تغذیه به هیچ وچه نباید سهل‌انگاری صورت گیرد. غذاهای فرآوری شده و چرب با افزایش سطح کلسترول به افزایش التهاب کمک می‌کنند وعبارتند از:

غذاهای سرخ شده

نان‌های صنعتی

سوپ و سس خامه‌ای

گوشت قرمز

چربی حیوانی

فرآورده‌های گوشتی فرآوری شده

لبنیات پرچرب، مانند شیر کامل، خامه، پنیر، کره و بستنی

یکی از موادغذایی خاص که می‌تواند در مورد لوپوس مشکل ساز باشد، جوانه یونجه است. به نظر می‌رسد که قرص‌های یونجه به طور خاص باعث شعله‌ور شدن لوپوس یا علائم و نشانه‌های مشابه لوپوس، مانند خستگی، درد عضلانی، مشکلات کلیوی و نتایج غیرعادی آزمایش خون می‌شوند. این مشکلات ممکن است به دلیل واکنش به اسید آمینه موجود در یونجه باشد. این اسید آمینه می‌تواند سیستم ایمنی بدن را فعال کرده و التهاب را در افراد مبتلا به لوپوس افزایش دهد. مصرف سیر نیز ممکن است سیستم ایمنی بدن را به روشی مشابه تحریک کند.

باید توجه داشت که تغذیه خوب برای سلامت استخوان‌های بیماران لوپوس نیز مهم است. برای افراد مبتلا به لوپوس، سلامت استخوان یک نگرانی خاص است، چرا که داروهای مورد استفاده برای درمان آن  به ویژه کورتیکواستروئیدها  می‌توانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند.

راه‌های درمان لوپوس چیست؟

اگرچه درمان قطعی برای لوپوس وجود ندارد، اما بهبود نسبی بیماری بسته به علائم و نشانه‌های فرد و به نظر پزشک متفاوت است. گاهی تغییر دوز یا خود دارو در طی روند بیماری ضروری است. داروهایی که بیشتر برای کنترل لوپوس استفاده می‌شوند، عبارتند از:

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی ((NSAID: ناپروکسن سدیم و ایبوپروفن ممکن است برای درمان درد، تورم و تب مرتبط با لوپوس استفاده شوند. عوارض جانبی NSAID‌ها ممکن است شامل خونریزی معده، مشکلات کلیوی و افزایش خطر مشکلات قلبی باشد.

داروهای ضد مالاریا: هیدروکسی کلروکین (Plaquenil) بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارند و می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به بیماری لوپوس کمک کنند. عوارض جانبی آن شامل ناراحتی معده و به ندرت آسیب به شبکیه چشم است.

کورتیکواستروئیدها: پردنیزولون و سایر انواع کورتیکواستروئیدها می‌توانند با التهاب لوپوس مقابله کنند. دوزهای بالای استروئیدها مانند متیل پردنیزولون (Medrol)، اغلب برای کنترل بیماری‌های جدی که کلیه‌ها و مغز را درگیر می‌کند، استفاده می‌شود. عوارض جانبی شامل افزایش وزن، کبودی آسان، نازک شدن استخوان‌ها، فشار خون بالا، دیابت و افزایش خطر عفونت است.

سرکوب کننده‌های ایمنی: آزاتیوپرین (Imuran، Azasan)، مایکوفنولات (Cellcept)، متوترکسات (Trexall، Xatmep، دیگران)، سیکلوسپورین (Sandimmune، Neoral، Gengraf) و leflunomide (Arava)، برخی عوارض جانبی بالقوه مانند افزایش خطر عفونت، آسیب کبدی، کاهش باروری و افزایش خطر ابتلا به سرطان را به همراه دارند.

داروهای بیولوژیکی: نوع دیگری از دارو، بلیموماب (Benlysta) که به صورت داخل وریدی تجویز می‌شود، علائم لوپوس را در برخی افراد کاهش می‌دهد. عوارض جانبی شامل حالت تهوع، اسهال، عفونت و تشدید افسردگی است.

در میان آزمایشات بالینی، وکلوسپورین در درمان لوپوس موثر است.

درمان‌های خانگی لوپوس

هر چند آگاهی از لوپوس و تغذیه نقش مهمی برای کاهش دردهای ناشی از این بیماری دارد، اما گاهی مساله فرد، مساله روانی بیماری است. در این موارد به کار بردن پیشنهادات زیر می‌تواند مفید واقع شود:

صرف زمان برای خود

مراجع به روانشناس برای پذیرش استرس زندگی

مطالعه، مدیتیشن، گوش دادن به موسیقی یا نوشتن

فعالیت‌های سرگرم کننده، مانند باغبانی

ارتباط با سایر بیماران لوپوس و عضویت در گروه‌های همدل

مراجعه منظم به پزشک

پوشیدن لباس‌های محافظ در برابر نور آفتاب

استفاده از کرم‌های ضدآفتاب

ورزش منظم؛ ورزش می‌تواند به قوی نگه داشتن استخوان‌ها، کاهش خطر حمله قلبی و بهبود سلامت عمومی کمک کند.

عدم استعمال دخانیات

رژیم غذایی مطلوب و سالم

مصرف مکمل‌های ویتامین دی و کلسیم، در صورت توافق پزشک

استفاده از طب جایگزین برای درمان لوپوس

گاهی اوقات افراد مبتلا به لوپوس به دنبال داروهای جایگزین یا مکمل هستند. هیچ درمان جایگزینی وجود ندارد که نشان داده باشد روند لوپوس تغییر خواهد کرد، اگرچه برخی درمان‌ها ممکن است به کاهش علائم بیماری کمک کنند. تنها پزشک است که می‌تواند به بیمار کمک کند مزایا و خطرات این درمان‌ها را بسنجد و تصریح کند که آیا درمان‌ها با داروهای فعلی لوپوس تداخل دارند یا خیر. در هرحال، درمان‌های مکمل و جایگزین برای لوپوس عبارتند از:

درمان لوپوس با دهیدرواپی آندروسترون (DHEA)

مصرف مکمل‌های حاوی این هورمون همراه با درمان‌های معمولی، ممکن است به کاهش شعله‌های لوپوس کمک کند. DHEA ممکن است منجر به آکنه در زنان شود.

درمان لوپوس با روغن ماهی

مکمل‌های روغن ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که ممکن است برای افراد مبتلا به لوپوس مفید باشد. عوارض جانبی مکمل‌های روغن ماهی می‌تواند شامل حالت تهوع، آروغ زدن و احساس بد طعم ماهی در دهان باشد.

درمان لوپوس با طب سوزنی

در این روش درمانی از سوزن‌های ریزی که درست زیر پوست قرار می‌گیرند، استفاده می‌شود. این روش ممکن است به کاهش درد عضلانی مرتبط با لوپوس کمک کند.

لوپوس و  تغذیه

اگرچه مسئله‌ی لوپوس و تغذیه شناخته شده است، اما واقعیت این است که هیچ غذایی وجود ندارد که باعث ایجاد لوپوس شود یا بتواند آن را درمان کند. با این حال، تغذیه خوب بخش مهمی از یک برنامه درمانی کلی برای این بیماری است. به‌طورکلی، افراد مبتلا به لوپوس باید رژیم غذایی متعادلی داشته باشند که شامل مقدار زیادی میوه، سبزیجات و غلات کامل است. همچنین باید مقادیر متوسطی از گوشت، مرغ و ماهی چرب نیز در برنامه غذایی آن‌ها وجود داشته باشد. اگر مبتلا به لوپوس هستید، پیروی از یک رژیم غذایی متنوع و سالم ممکن است به موارد زیر کمک کند:

کاهش التهاب و سایر علائم

قوی نگه داشتن استخوان‌ها و ماهیچه‌ها

مقابله با عوارض جانبی داروها

حفظ یا رسیدن به وزن سالم

کاهش التهاب

کاهش بیماری‌های قلبی

کاهش کلسترول بد

 

 آیا لوپوس خطرناک است؟

لوپوس می‌تواند باعث آسیب جدی کلیه شود و نارسایی کلیه یکی از علل اصلی مرگ و میر در میان افراد مبتلا به لوپوس است. از جمله آسیب‌ها و خطرات دیگر این بیماری، می‌توان به آسیب به مغز و سیستم عصبی مرکزی، سردرد، سرگیجه، تغییرات رفتاری، مشکلات بینایی، مشکلات حافظه و تکلم، بیماری‌های قلب و عروق و حتی سکته مغزی یا تشنج اشاره نمود.

آیا لوپوس از بین می‌رود؟

لوپوس نیز مانند سایر بیماری‌های خودایمنی به خودی خود از بین نمی‌رود. با این حال، ممکن است لوپوس آرام شود و تا مدتی برای درصد کمی از افراد هیچ علامتی ایجاد نکند.

آگاهی از بیماری لوپوس و تغذیه، یکی از موارد مهم و قابل توجه برای بیماران مبتلا به این بیماری خودایمنی است. لوپوس اگرچه ممکن است به سادگی خود را نشان ندهد، اما می‌تواند عوارض وخیمی بر مغز، تکلم، بینایی، قلب و پوست برجای بگذارد. از جمله علائم آن می‌توان به بثورات قرمز پروانه‌ای روی بینی و گونه‌ها، حسایست به نور، تب، درد مفاصل، ایجاد زخم در دهان یا بینی، التهاب در پوشش داخلی قلب یا ریه، تشنج یا سایر مشکلات عصبی اشاره کرد. این بیماری قابل درمان نیست، اما با مصرف غذاهای مناسب و پیروی از سبک زندگی سالم بهبود نسبی پیدا می‌کند.

 

منابع :

www.health.clevelandclinic.org

www.webmd.com

www.mayoclinic.org