یکی از مشکلاتی که بسیاری از نوجوانان با آن دست و پنجه نرم میکنند، جوش یا آکنههای روی پوست به ویژه روی صورت است. همچنین برخی افراد بالغ نیز به دلیل مشکلات هورمونی دچار آکنه میشوند. آکنه هم نمای ظاهری بدی به پوست میدهد و هم ممکن است جای آن باقی بماند و به مرور پوست را تیره کند. به همین دلیل این افراد به سرعت به دکتر مراجعه میکنند و انواع داروها را برای درمان جوشهای خود مصرف میکنند اما مشکل اینجاست با قطع داروها، جوشها مجدد بازمیگردند. باید بگوییم غذا برای درمان جوش بسیار موثرتر از دیگر روشهای درمان است. اولین قدم، عمل به یک رژیم غذایی ضدجوش است. حتی اگر نیاز به درمان دارویی داشته باشید باز هم باید به نوع تغذیه خود توجه کنید تا داروها اثر کنند. در این مقاله به بررسی غذاهای ضدآکنه و غذاهای تشدیدکننده آکنه میپردازیم. تا پایان همراه ما باشید.
آکنه یا جوش چیست؟
آکنه نوعی بیماری یا مشکل پوستی است. این بیماری ممکن است سبب ایجاد چندین نوع برآمدگی روی سطح پوست شود. این برآمدگیها ممکن است در هرجایی از بدن ایجاد شوند، اما چهار ناحیه از بدن شامل صورت، گردن، پشت و شانهها بیشتر مستعد جوش هستند.
در اغلب اوقات آکنهها به دلیل تغییرات هورمونی در بدن به وجود میآیند. ازاین رو، این بیماری بیشتر در دوره بلوغ و نوجوانی ظاهر میشود.
آکنه از نظر جسمانی خطر شدیدی را به دنبال نخواهد داشت، اما این بیماری با از بین بردن زیبایی بر روان انسان تأثیر میگذارد. این بیماری ممکن است موجب افزایش خطر ابتلا به اضطراب، افسردگی، فوبیای اجتماعی و اعتمادبهنفس پایین شود.
انواع آکنه یا جوش
دو نوع اصلی آکنه وجود دارد:
جوش سر سفید
این نوع جوشها، برجستگیهای سفت و سفید رنگی هستند که معمولاً به عنوان جوش شناخته میشوند و زمانی به وجود میآیند که منافذ پوست مسدود شده اما سطح آن بسته است.
جوش سرسیاه
این نوع جوش، به صورت لکههای تیره ریز روی سطح پوست ظاهر میشود و زمانی ایجاد میشود که منافذ پوست مسدود شده ولی سطح آن باز است.
آکنه انواع دیگری نیز دارد که پاسچول و پاپول دو نوع دیگر آن هستند:
جوش پاسچول
جوشی با پایه قرمز و مرکز زرد یا سفید که اگر دست زده شود، جایش میماند.
جوش پاپول
این جوش به صورت برآمدگیهای قرمز رنگ است و با فشار دادن یا ترکاندنش، جای آن روی پوست میماند.
با فشار دادن یا ترکاندن جوش پاپول، جای آن روی پوست میماند.
چه چیزی موجب بروز آکنه و جوش میشود؟
آگاهی از چگونگی ایجاد آکنه، میتواند به درک بیشتر ما در مورد پوست کمک کند. سطح پوست پر از سوراخهای کوچکی است که به غدد چربی یا غدد عرقی موجود در زیرپوست متصل هستند، که به این سوراخها، منافذ پوست میگویند.
غدد چربی موجود در زیر پوست، مایعی روغنی به نام سبوم تولید میکند. سبومی که در این غدد تولید میشود، از طریق کانالهای نازکی که فولیکول نام دارند به سطح پوست فرستاده میشود.
مسدود شدن منافذ پوست به وسیله سلولهای مرده پوست، چربی اضافی و گاهی اوقات باکتریها، باعث بروز آکنه میشود. در دوران بلوغ، تغییرات هورمونی سبب میشود که غدد چربی، چربی اضافی تولید کنند و همین امر خطر بروز آکنه را افزایش میدهد.
رژیم غذایی چه تأثیری روی پوست دارد؟
یکی از مواردی که تأثیر بسیاری بر سلامت پوست دارد، رژیم غذایی است. بعضی از غذاها قند خون را سریعتر از سایر غذاها افزایش میدهند. زمانی که میزان قند خون به سرعت بالا میرود، بدن IGF-1 ( فاکتور رشد شبه انسولین) را ترشح میکند.
این فاکتور نوعی هورمون است که کنترل اثرات رشد را برعهده دارد. افزایش این هورمون در خون، سبب میشود که غدد چربی، سبوم بیشتری تولید کنند. در نتیجه، احتمال ایجاد جوش و التهاب بالا میرود.
محققان امریکایی ارتباط بین به اصطلاح «رژیمغذایی غربی» یا «رژیمغذایی استاندارد آمریکایی» و آکنه را مورد مطالعه قرار دادهاند. این نوع رژیم غذایی بر اساس مواد زیر تشکیل میشود :
کربوهیدراتهای دارای گلوکز (قند) بالا
لبنیات
چربیهای اشباع شده
چربیهای ترانس
این نوع غذاها تولید هورمونهایی را که باعث ایجاد و ترشح چربی اضافی توسط غدد چربی میشوند، را تحریک میکنند.
علاوه براین، محققان دریافتهاند که رژیم غذایی غربی، التهاب بیشتری را به دنبال دارد و این التهاب نیز ممکن است باعث افزایش جوشها شود.
فهرست ممنوعه غذا برای درمان جوش
برای شفافیت پوست چه کاری انجام میدهید؟ آمریکاییها سالانه میلیاردها دلار برای درمانهای بدون نسخه آکنه خرج میکنند، اما این اسکرابها، ماسکها و کرمهای گرانقیمت هیچ جوشی را برطرف نمیکنند.
پوست نحوه صحبت بدن ما با ماست و اگر به آن چه میخوریم توجه دقیق نکنیم، بدون شک هر پیامی که دریافت میکنیم آکنه خواهد بود.
پس چگونه مطمئن شویم که بین روده و پوست ارتباط مستقیمی وجود دارد؟ تحقیقات نشان داده است که موادغذایی با شاخص گلیسمی پایین (میزان قندخونی که پس از مصرف یک وعده غذایی بالا میرود) و پروتئین بالا نقش مهمی در بهبود آکنه دارند.
بنابراین، از یک پایه سالم شروع کنید، مانند یک رژیم غذایی غنی از میوهها و سبزیجات رنگارنگ!
اسکرابها و ماسکهای گران قیمت درمان مناسبی برای جوش صورت نیستند.
بر اساس نتایج یک مطالعه در سال 2016، غذاهای زیر به احتمال زیاد سطح IGF-1 (فاکتور رشد شبه انسولین) فرد را افزایش میدهند:
غذاهایی با شاخص گلیسمی (GI) و بار گلیسمی بالا
(GL) اندازهگیری GI تعیین میکند که یک نوع غذا با چه سرعتی و چقدر میتواند سطح قندخون را افزایش دهد. اندازهگیری GL به فرد این امکان را میدهد که انواع غذاها را با GI و اندازههای مختلف مقایسه کند. هر فرد میتواند GL (بار گلایسمی) را با استفاده از این فرمول محاسبه کند:
بار گلیسمی= شاخص گلاییسمی × مقدار کربوهیدرات در هر وعده (بر حسب گرم) ÷ ۱۰۰
چندین فهرست آنلاین از GI (شاخص گلیسمی) غذاهای مختلف وجود دارد. بهعنوان یک قانون بسیار کلی، غذاهای فرآوری شده دارای GI و GL بالاتری هستند. طبق گفته انجمن دیابت آمریکا (ADA) ، موارد زیر نمونههایی از غذاهایی با شاخص گلیسمی بالا هستند:
نانها، به ویژه نان سفید و نان شیرینی
قند و شکر
برنج سفید
شیرینیهای شیرین غلات صبحانه، مانند کورن فلکس و آنهایی که با دانههای ذرت یا برنج پف کرده تهیه شدهاند
غلات فوری، مانند بلغور جو دوسر
برخی از میوهها و سبزیجات، از جمله خربزه، آناناس، کدو تنبل و سیبزمینی
ماکارونی
میانوعده مانند چوب شور، کیک برنجی و ذرت بوداده
محصولات لبنی شامل شیر، پنیر، بستنی و ماست
شکلات
خوردن شکلات همچنین ممکن است علائم آکنه را بدتر کند. این اثر احتمالاً نتیجه وجود قند بالا در شکلات است. با این حال، نتایج مطالعهای نشان داد که ممکن است شکلات شیرین نشدهای که حاوی ۱۰۰ درصد کاکائو است، علائم را در مردان جوان با سابقه آکنه، بدتر کند.
اجتناب از مصرف این غذاها برای افراد مبتلا به آکنه خوب است. با این حال، آکادمی پوست آمریکا (AAD) بیان میکند که اجتناب از غذاهای با شاخص گلیسمی بالا( GI) ممکن است مفیدتر از اجتناب از محصولات لبنی باشد.
در حال حاضر، به نظر میرسد شواهد کمی وجود دارد که غذاهای پرچرب باعث آکنه میشوند، زیرا فعالیت بیش ازحد غدد چربی، باعث چرب شدن پوست میشود؛ نه چربی و روغن موجود در غذا.
مواد غذایی مثل شکلات که شاخص گلیسمی بالایی دارند و برای درمان جوش صورت مناسب نیستند.
فهرست بهترین غذاهای ضدآکنه
دراین بخش فهرست مواد غذایی که به درمان جوش کمک میکنند را مشاهده میکنید:
کلم پیچ
کلم پیچ از دیگر اعضای خانواده کلم پیشی گرفته است زیرا کم کالری بوده و فیبر بالایی دارد. این مادهغذایی عالی، مجموعهای از مغذیترین مواد شامل:
ویتامینهای A، B-6، C، و K؛ منگنز؛ کلسیم؛ مس؛ پتاسیم و منیزیم است.
آنتی اکسیدانها، ویتامینها، و مواد معدنی موجود در کلم پیچ باعث کاهش اختلال رنگدانهها میشود، زیرا این اختلال عامل اصلی تیرگی یا تغییر رنگ پوست ما است.
ویتامین C همچنین با افزایش تشکیل کلاژن باعث از بین رفتن سلولهای مرده پوست و جایگزینی آنها با سلولهای جدید شده و به ترمیم هر چه سریعتر جای جوش کمک میکند.
میتوانید یک فنجان کلم پیچ را به صبحانه خود اضافه کنید یا آن را تفت داده و به عنوان یک غذای جانبی کنار ناهار یا شامتان سرو کنید.
سیب زمینی شیرین
رتینول، یکی از مشتقات ویتامین A است که برای مبارزه با آکنه و جلوگیری از چین و چروک شناخته میشود. صدها کرم و سرم رتینول در بازار وجود دارد که وعده از بین رفتن آکنه را به ما میدهد، اما برای افراد زیر ۳۰ سال، این ماده قوی ممکن است برای پوست خیلی سنگین باشد. بنابراین، میتوانید به جای آن سیب زمینی شیرین بخورید!
سیب زمینی شیرین، حاوی رتینول است که برای درمان آکنه و چین و چروک صورت بسیار مناسب است. بتاکاروتن که به ویتامین A تبدیل میشود، یکی از دلایلی است که سیب زمینی شیرین رنگ نارنجی زیبای خود را دارد.
بعد از خوردن سیب زمینی شیرین، بدن بتاکاروتن را به ویتامین A تبدیل میکند. این ویتامین دارای خواصی است که به عنوان یک سد پوستی در برابر تغییر رنگ، التهاب و منافذ مسدود شده که اغلب توسط رادیکالهای آزاد (مواد شیمیایی مضر) ایجاد میشود، عمل میکند.
میتوانید برای دریافت این مادهی مغذی از کاسرول (نوعی خوراک همراه با گوشت و دیگر موادغذایی) سیب زمینی شیرین استفاده کنید.
لیمو ترش
آبلیموی تازه به عنوان یک منبسط کننده طبیعی عمل میکند، به همین دلیل است که تاثیر زیادی در سفت کردن پوست افتاده و محو شدن لکها دارد. با این حال، استفاده از آن به عنوان یک درمان موضعی توصیه نمیشود.
آبلیمو به صورت مستقیم بیش از حد اسیدی است و میتواند به سد پوست آسیب برساند و باعث روشن یا تیره شدن بیش از حد پوست پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید شود.
اما هنگامی که لیمو درون یک سرم، آب، روی سالاد یا بخشی از رژیم غذایی قرار گیرد، میتواند تا حدودی به عنوان جادوی پوست شناخته شود، البته تا زمانی که از پوست آن هم استفاده کنید.
مطالعهای در سال ۲۰۱۴ بیان میکند که فلاونوئیدهای (ترکیباتی که به طور طبیعی در میوهها و سبزیجات وجود دارند) پوست مرکبات، اثرات محافظتی و ضد سرطانی دارند.
لیمو به افزایش تشکیل کلاژن، جلوگیری از ایجاد رادیکالهای آزاد و از بین بردن تیرگیهای جای آکنه کمک میکند. میتوانید لیموی تازه را در یک فنجان آب گرم بچکانید و هر روز صبح به صورت ناشتا بنوشید تا پوستی درخشان داشته باشید.
کدو تنبل
کدو تنبل سرشار از آنزیمهای میوه، روی و اسیدهای آلفا هیدروکسی (یک لایهبردار طبیعی که در برخی موادغذایی وجود دارد) است که میتواند پوست را نرم کرده و باعث تعادل سطح pH پوست شود.
به همین دلیل است که آن را در بسیاری از ماسکها و محصولات لایهبردار نیز پیدا میکنید. اما دانههای کدوتنبل سرشار از فیبر و روی بوده و فواید زیادی دارد. روی به تنظیم میزان ترشح چربی پوست کمک میکند.
برای صبحانهای با تم پاییزی میتوانید پوره کدو تنبل را در خمیر پنکیک بریزید یا به سادگی دانههای آن را به همراه کمی روغن و نمک تفت دهید.
کدو تنبل حاوی انواع مواد مغذی است و مانند یک لایهبردار طبیعی عمل میکند.
توتها
توت فرنگی، گیلاس، تمشک، زغال اخته و شاه توت شامل دستهی توتها هستند.
اجازه ندهید اندازه آنها شما را فریب دهد! این میوهها سرشار از ویتامین C و آنتی اکسیدانهایی هستند که در فلفل دلمهای، کیوی و کلم بروکلی نیز یافت میشود.
وجود ویتامین C در گردش خون، سلاحی قدرتمند در برابر لکههای پوستی است و آنتیاکسیدانهای موجود در انواع توتها نیز مانند یک حمله ترکیبی در برابر این نقاط تیره عمل میکنند و در وهله اول از تشکیل آنها جلوگیری میکنند.
از دیگر خواص توتها میتوان به بهبود سلامت مغز، کاهش کلسترول خون، تنظیم سطح قند خون، حرکات منظم روده، کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و دیابت اشاره کرد.
توتها به تنهایی یک میانوعده خوشمزه هستند و میتوان از آنها بهعنوان افزودنیهای رنگارنگ برای اوتمیل و ماست استفاده کرد.
اگر به دنبال میوههایی با خواص بالا هستید، روزانه هشت عدد توت فرنگی متوسط یا ۲۱ عدد گیلاس مصرف کنید تا به هدف روزانهتان برسید.
حبوبات
نخود، لوبیا چشم بلبلی، عدس و بادام زمینی جزو این دسته هستند. اما این حبوبات چه وجه مشترکی دارند؟ این حبوبات دارای گلیسمی پایینی هستند، بنابراین با تنظیم سطح قند خون و کاهش آکنه مرتبط هستند. غذاهایی با گلیسمی بالا، از جمله شکلات، غلات صبحانه، نان شیرینی و برنج سفید ممکن است باعث افزایش قند خون شوند.
تحقیقات نشان میدهد که این امر نه تنها منجر به دیابت نوع ۲، حمله قلبی و سکته میشود، بلکه ممکن است روی پوست نیز تاثیر بگذارد. میتوانید این حبوبات را به سوپها و خورشها اضافه کنید یا برای داشتن یک وعدهی غذایی غنی از مواد مغذی، مقداری از آن را روی سالاد خود بریزید.
پاپایا
پاپایا حاوی آنزیم گوارشی به نام پاپائین است. در سطح پوست، پاپائین به لایه برداری سلولهای مرده پوست، باز کردن منافذ، محو کردن جای آکنه، آبرسانی پوست و جلوگیری از بروز هر گونه آکنه در آینده کمک میکند.
دانههای این میوه عجیب و غریب نیز معجزه میکند. ویتامینها و موادمعدنی موجود در دانه پاپایا خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود میبخشد و میتواند به از بین بردن خطوط ریز و چین و چروک کمک کند.
پاپایا سرشار از ویتامینهای A، C، K و ویتامینهای گروه B از جمله فولات، پتاسیم، منیزیم و کلسیم است. از پاپایا میتوان درتهیه سس سالسا، کاری، شربت و اسموتی استفاده کرد. همچنین میتوانید آن را به صورت موضعی به عنوان یک ماسک جوانکننده برای نرم و روشنتر کردن پوست استفاده کنید.
پاپایا برای آبرسانی پوست و جلوگیری از بروز هر گونه آکنه مناسب است.
کینوا
یک فنجان کینوا پخته شده دارای ۱۷ تا ۲۷ گرم فیبر است، بنابراین کمتر یبوست را تجربه خواهید کرد. مدفوع، به طور منظم سموم را از بدن دفع میکند و در نتیجه پوست شفافتر شده و لکههای تیره کمتری ایجاد میشود.
کینوا به عنوان غذای جانبی یا روی سالاد طعم فوقالعادهای دارد، اما جایگزینی عالی برای آرد گندم در بیسکویتها، کلوچهها و سایر محصولات پخته شده است.
ماهی قزال آلا
ماهی قزل آلا با پوست بهترین منبع برای اسیدهای چرب امگا ۳ است، البته ماهی ساردین، خال مخالی و آنچوی نیز انتخابهای عالی هستند. امگا ۳ از پوست در برابر آسیبهای خورشید محافظت میکند و خطر ابتلا به سرطان پوست و لکههای قهوهای ناشی از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید را کاهش میدهد.
ماهی قزل آلا همچنین منبع بسیار خوبی از آنتی اکسیدانها، پروتئین، ویتامینهای گروه B ، پتاسیم و سلنیوم است. میتوانید آن را به صورت آبپز یا بخارپز استفاده کنید و یا در ماهیتابه سرخ کنید.
گلکلم
میوهها و سبزیجات رنگارنگ با خواص زیادی همراه هستند، اما گلکلم را دست کم نگیرید. این سبزی مملو از اسید آمینهی قدرتمندی به نام هیستیدین است.
نور بیش از حد خورشید میتواند لکههای تیره موجود را بدتر کند، اما هیستیدین از آسیب رساندن اشعههای مضر UV به پوست جلوگیری میکند.
یک فنجان گلکلم خام نیز حاوی : فیبر، ویتامینهای B6، C و K، فولات، فسفر و منیزیم است. میتوانید به عنوان یک میانوعده سالم، گلکلم را در حمص یا هوموس بریزید و یا آن را به ماکارونی و پنیر، پوره سیبزمینی یا پیتزا اضافه کنید. طرز تهیه این غذا را میتوانید در لینک زیر مشاهده کنید.
غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا ۳
ماهیها مانند خال مخالی، قزل آلا و ساردین
تخم مرغ محلی
سویا و محصولات سویا، مانند توفو
اسفناج و کلم پیچ
لوبیای چشم بلبلی سفید
آجیل مانند گردو و بادام
گوشت گاو تغذیه شده با علف
بذر کتان، دانه خردل و برنج وحشی
اگرچه مطالعات بیشتری مورد نیاز است، اما شواهد محدودی نشان میدهد که غذاهای غنی از آنتیاکسیدان و فیبر رژیمی نیز ممکن است به مبارزه با آکنه کمک کند.
غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا ۳، به درمان جوش صورت کمک میکنند.
تهیه و تنظیم یک رژیم غذایی ضدجوش
تنظیم یک رژیمغذایی ضد آکنه و دانستن این که کدام غذاها را مصرف کنید و از کدام غذاها اجتناب کنید، دشوار است. زیرا واکنش بدن افراد مختلف نسبت به دریافت موادغذایی یکسان، متفاوت است.
داشتن دفتر غذایی میتواند به فرد کمک کند تا غذاهایی را که باعث ایجاد یا بدتر شدن آکنه میشوند، شناسایی کند. میتوانید هر وعدهی غذایی و میانوعدهای را که مصرف میکنید، ثبت کرده و نوع و شدت علائم آکنه را که هر روز ایجاد میشود را یادداشت کنید.
فرد باید این کار را برای چند هفته یا بیشتر انجام دهد و دفتر غذایی خود را به پزشک یا متخصص پوست نشان دهد. پزشک میتواند با یافتن ارتباط بین زمان بروز جوشها و زمان درج آن در دفترچهی غذایی کمک کند. آنها همچنین میتوانند توصیههای مناسبی در مورد تغییرات رژیم غذایی دهند. هنگام تغییر رژیم غذایی، مهم است که صبور باشید. به گفته آکادمی پوست آمریکا، تاثیر تغییر رژیم غذایی بر پوست ممکن است تا ۱۲ هفته طول بکشد.
نکات کلی برای درمان آکنه
به آرامی و خودبهخود درمان شده و از بین میرود، اما گاهی اوقات درست زمانی که فکر میکنید این جوشها از بین رفتند، با شدت بیشتری ظاهر میشوند.
هرکسی بسته به شدت آکنه خود ممکن است راههای متفاوتی را برای مقابله با آکنه انتخاب میکنند از جمله: رها کردن آنها به حال خودشان تا خودبهخود ازبین بروند، روی آوردن به درمانهای بدون نسخه یا در موارد شدیدتر مراجعه به پزشک.
میتوانید از انواع داروهای بدون نسخه و نسخهای موجود استفاده کنید. پزشک میتواند بسته به شدت علائم، توصیههای لازم در مورد یک دوره درمانی مناسب را بدهد. برای آکنه شدید، پزشک ممکن است فرد را به یک متخصص پوست ارجاع دهد.
با این حال یک سری نکات را باید در روتین روزانه خود قرار دهید تا زودتر از شر جوشها خلاص شوید:
شستن پوست و صورت دو بار در روز، بعد از هر بار تعریق یا ورزش
شستن مرتب موها به خصوص موهای چرب با شامپو
استفاده از محصولات ملایم و فاقد چربی از جمله محصولات مراقبت از پوست و لوازم آرایشی
اجتناب از کندن، خاراندن یا دست زدن به جوشها
اجتناب از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب
کنترل استرس؛ بنا به گفته آکادمی پوست شناسی امریکا، فرد باید رابطه بین استرس و آکنه را نیز در نظر بگیرد. استرس باعث افزایش ترشح هورمونی به نام آندروژن میشود که غدد چربی پوست را تحریک میکند. این امر باعث ترشح چربی بیشتر شده ومیتواند موجب بروز آکنه شود. آکنه همچنین میتواند عزتنفس فرد را تحتتاثیر قرار دهد و منجربه افسردگی بهخصوص در نوجوانان و جوانان شود. آکادمی پوست شناسی امریکا توصیه میکند که آکنه را جدی بگیرید و بر اهمیت کنترل استرس و مراقبت از علائم افسردگی نیز تاکید میکند.
آنچه از مقاله غذا برای درمان جوش آموختیم:
برخی شواهد نشان میدهند که مواد غذایی میتوانند بر آکنه تأثیر بگذارند، البته که تحقیقات بیشتری در این رابطه مورد نیاز است. سوال بسیاری از مخاطبین این است کدام غذا برای درمان جوش مناسب است؟ در این مقاله به بررسی غذاهای ضد آکنه پرداختیم و مشاهده کردید که برخی از افراد مبتلا به آکنه ممکن است از ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی خود سود ببرند. برای داشتن پوستی صاف و بدون لک باید به یک رژیم غذایی ضدجوش عمل کنید البته به یاد داشته باشید که تغییرات رژیم غذایی به تنهایی آکنه را ازبین نمیبرد و پیروی از یک روال درمانی منظم بسیار مهم است.
چرب بودن پوست و عدم رعایت نظافت و نداشت رژیم غذائی مناسب و مشکلات هورمونی از عوامل ایجاد آکنه هستند
ممنون از مطالب مفیدتون